Pomoc społeczna

Pomagamy osobom bezdomnym, wspieramy usamodzielniające się

Z jednej strony wsparcie dla osób usamodzielniających się w ramach projektu „Utrecht”, z drugiej opieka nad tymi, którzy pozostają w placówkach lub miejscach niemieszkalnych. W okresie pandemii koronawirusa pomoc osobom wychodzącym z bezdomności czy się z nią borykającymi jest zadaniem szczególnym. 14 kwietnia to Dzień Ludzi Bezdomnych.

Centrum Reintegracji i Interwencji Mieszkaniowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdyni pracuje, tak jak cały ośrodek, w trybie interwencyjnym. Choć do niezbędnego minimum ograniczono możliwość załatwiania spraw osobiście, to działania zintensyfikowano.

- Chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa osobom, które pozostają w miejscach niemieszkalnych czy placówkach dla osób bezdomnych, ale też o stabilizację dla uczestników projektu „Utrecht” czyli tych, którzy zdecydowali się, przy wsparciu miasta, na powrót do życia w warunkach domowych – informuje Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji. - Wprowadziliśmy szczególne środki bezpieczeństwa w całodobowej noclegowni i ogrzewalni. Streetworkerzy oraz pracownicy Centrum Reintegracji i Interwencji Mieszkaniowej regularnie odwiedzają miejsca przebywania osób bezdomnych, zwracając szczególną uwagę na ich stan zdrowia. Jest też stały kontakt z osobami usamodzielniającymi się, by móc udzielić dodatkowej pomocy w sytuacji np. obniżenia wynagrodzenia lub utraty pracy. To cały wachlarz działań skierowanych do osób, które w czasie pandemii wymagają wyjątkowej uwagi.

Do miejsc niemieszkalnych, w których przebywają osoby bezdomne, docierają streetworkerzy oraz pracownicy CRiIM. Z zachowaniem środków bezpieczeństwa upewniają się co do stanu zdrowia, przekazują informacje mające pomóc uchronić je przed ewentualnym zagrożeniem zarażenia się.

- Do rozeznania stanu zdrowia przywiązujemy szczególną wagę. To bardzo ważne, bo wciąż jest grupa osób, które nie chcą korzystać z naszej propozycji miejsca w noclegowni czy schronisku - zauważa Marcin Kowalewski, kierownik CRiIM. – Nie każdy jest w stanie wpisać się w rygory, z jakimi wiąże się pobyt w placówce. Bywa, że u podłoża bezdomności leżą kryzys psychiczny czy choroba alkoholowa. W sytuacji, w jakiej teraz jesteśmy, może pogorszyć się samopoczucie, mogą pojawić się dodatkowe lęki, może zabraknąć krytycznego spojrzenia i zrozumienia sytuacji.

Od połowy marca szczególne zasady bezpieczeństwa obowiązują w gdyńskiej ogrzewalni i noclegowni. Placówka jest otwarta całodobowo, ale z zaleceniem maksymalnego ograniczenia wyjść i dostępu dla osób z zewnątrz. Tym, którzy do placówki wchodzą, obowiązkowo mierzy się temperaturę. Wszystkie pomieszczenia są regularnie, częściej niż zwykle, odkażane.

Na mocy podpisanych wcześniej umów, Gdynia korzysta z wolnych miejsc w schroniskach w innych gminach (poza Gdynią). Chodzi tu także o te z miejscami izolowania osób chorych – nie zarażonych lub będących w kwarantannie.

Innego rodzaju wsparcie zapewniane jest uczestnikom projektu „Utrecht”, zainspirowanego pionierskim podejściem do wsparcia społecznego w tym holenderskim mieście i opartego na idei „housing first" pochodzącej z USA. W jej myśl osobie bezdomnej w pierwszej kolejności zapewnia się bezpieczne miejsce pobytu w warunkach mieszkaniowych. Uczestnicy projektu, zamiast przebywać w schroniskach, przy finansowym wsparciu gminy, wynajmują mieszkania lub pokoje na wolnym rynku. By tak się stało, wystarczy deklaracja: tak, chcę wrócić do życia w warunkach domowych.

– Każdemu, kto taką deklarację złoży, jesteśmy w stanie zaproponować odpowiednie do potrzeb wsparcie - zapewnia Marcin Kowalewski. – Zaczyna się od dachu nad głową, a po tym następuje cały pakiet pomocy. To może być terapia, kursy doszkalające, trening umiejętności. Plan pracy z każdą z osób jest inny, bo ściśle dostosowany do jej potrzeb. Przede wszystkim jednak ma doprowadzić do realizacji celu, który uczestnik określił dla siebie w samodzielnie spisanym kontrakcie.
Po pięciu latach prowadzenia „Utrechtu”, mocnego postawienia na wsparcie indywidualne, widzimy efekty. Od 2015 roku z projektu skorzystało 215 osób. 71 z nich jest dziś już poza naszym systemem pomocy – pracują, usamodzielnili się, niektórzy wyprowadzili się do innych miast. 39 osób uzyskało lokal socjalny, otrzymują doraźne wsparcie środowiskowe czy to z dzielnicowego ośrodka pomocy społecznej, czy z CRiIM. Oczywiście, są i takie sytuacje, że ktoś nie podoła, że wróci do dawnego życia. Ale jeśli poczuje, że chce podjąć jeszcze jedną próbę, jesteśmy na nią gotowi.

Dziś w projekcie „Utrecht” uczestniczy 56 osób. Część z nich – a także z tych, którzy już się usamodzielnili - zgłasza się CRiIM z prośbą o dodatkowe wsparcie czy jego wznowienie. Dotykają ich skutki obecnej sytuacji: spadają wynagrodzenia czy pojawia się zagrożenie utratą pracy. Mogą liczyć na pomoc finansową – to np. pokrycie kosztów wynajmu pokoju czy mieszkania - oraz wsparcie rzeczowe, jak zakup żywności, odzieży lub środków higienicznych.

Michał Guć, wiceprezydent Gdyni: - Ponad 20 lat prowadzenia w Gdyni systemowego wsparcia osób bezdomnych przyniosło efekt w postaci sukcesywnego spadku ich liczby. Dziś z jednej strony kontynuujemy działania, korzystając z całego doświadczenia, jakiego przez te dwie dekady nabyliśmy, z drugiej sięgamy po dodatkowe rozwiązania. Pandemia koronawirusa dotyka każdego z nas. Osoby czy to wychodzące z bezdomności, czy wciąż jej doświadczające potrzebują dodatkowego wsparcia, opieki – i mogą liczyć na pracowników Centrum Reintegracji i Interwencji Mieszkaniowej MOPS. Dziękuję.

Co dwa lata Pomorskie Forum na Rzecz Wychodzenia z Bezdomności realizuje badanie socjodemograficzne. W grudniu 2015 roku w Gdyni przebywało 470 osób bezdomnych, w roku 2017 – 382, a w grudniu 2019 - 307.

Ważne adresy i telefony:
* Centrum Reintegracji i Interwencji Mieszkaniowej MOPS w Gdyni: tel. 58 662 00 11, od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 15.30
* Całodobowe wsparcie psychologiczne: Ośrodek Interwencji Kryzysowej:  58 622 22 22